phụ nữ tùng thư - giới và phát triển : phan thị bạch vân - vấn đề phụ nữ ở nước ta

Phan Thị Bạch Vân: Vấn đề phụ nữ ở nước ta - Góc nhìn lịch sử và giá trị văn chương

Giới thiệu chung

"Phan Thị Bạch Vân: Vấn đề phụ nữ ở nước ta" là một công trình biên khảo giá trị, được nhóm tác giả Đoàn Ánh Dương, Nguyễn Thị Lan Anh, Vũ Thị Thanh Loan biên soạn và giới thiệu. Cuốn sách thuộc Tủ sách Phụ nữ tùng thư - Tủ sách Giới và Phát triển của Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam, một tủ sách đã khẳng định được uy tín với đông đảo độc giả và giới chuyên môn.

Về tác giả Phan Thị Bạch Vân

Phan Thị Bạch Vân (1903 - 1980), bút danh Hoàng Thị Tuyết Hoa, là một nữ nhà văn, nhà báo tài năng quê Gò Công (nay thuộc tỉnh Tiền Giang). Từ năm 1928, bà sáng lập nhà in và nhà xuất bản Nữ lưu thơ quán với mục tiêu cao cả: truyền bá những tác phẩm văn học tiến bộ, đặc sắc của thế giới và Việt Nam cho nhân dân, nhất là giới phụ nữ, nhằm giáo dục đạo đức, luân lý và nâng cao hiểu biết cho mọi người.

Bằng những tác phẩm của mình, bà Phan Thị Bạch Vân mang đến luồng gió mới cho văn học Nam Kỳ thời bấy giờ. Bà thẳng thắn phê phán những luân lý lỗi thời, gò bó tư tưởng người phụ nữ, đồng thời khơi gợi tinh thần yêu nước và khẳng định vai trò quan trọng của phụ nữ trong công cuộc giải phóng dân tộc.

Bên cạnh việc thành lập Nữ lưu thơ quán, bà còn là nhà báo, cộng tác viên cho Đông Pháp thời báo, phụ trách chuyên mục “Phụ trương phụ nữ và nhi đồng”, đồng thời là tác giả của nhiều bài xã luận sắc bén. Bà còn là người tiên phong trong việc dịch thuật những bộ truyện hay, những tác phẩm nổi tiếng của Trung Quốc, Ấn Độ, Pháp và Việt Nam, giới thiệu rộng rãi cho độc giả trong nước.

Giá trị lịch sử và văn chương của cuốn sách

"Phan Thị Bạch Vân: Vấn đề phụ nữ ở nước ta" là một công trình cần thiết, giúp trả lại đúng vị trí lịch sử của Phan Thị Bạch Vân, đồng thời giúp nhìn nhận đầy đủ hơn về một thời điểm quan trọng của phong trào phụ nữ Việt Nam, thời điểm mà phụ nữ Việt Nam bắt đầu khẳng định vị thế của mình trong đời sống báo chí, văn chương và xã hội.

Cuốn sách giới thiệu 03 tác phẩm tiêu biểu của nữ sĩ Phan Thị Bạch Vân, bao gồm cả dịch thuật và sáng tác:

Gương nữ kiệt (Tiểu sử bà Roland, nữ kiệt thứ nhứt châu Âu)

Nữ anh tài (cảnh thế tiểu thuyết)

Kiếp hoa thảm sử (xã hội tiểu thuyết)

Các tác phẩm này trực tiếp và thẳng thắn đề cập đến những rào cản trong tâm tưởng người phụ nữ đầu thế kỉ XX, từ đó phê phán xã hội đương thời, đồng thời động viên phụ nữ đổi mới tư duy về chức phận, tự lập, tự chủ, gánh vác những trọng trách lớn lao, bình đẳng như bao công dân khác trong xã hội.

Bút văn của Phan Thị Bạch Vân được đánh giá cao bởi việc sử dụng những lối văn, câu từ truyền thống của Nam Bộ, tạo nên một "phông nền" văn chương gần gũi với dân chúng. Bà "thay da đổi thịt", kể những câu chuyện li kì kiểu mới, cổ vũ tinh thần văn chương không bi lụy, không nặng đạo lí gò ép người đàn bà. Đó là thành công đáng nể trong công cuộc giải phóng nữ giới mà bà tạo dựng, khẳng định vai trò không nhỏ của bà trong nền văn học Nam Kỳ đầu thế kỷ XX.

Nhận định chung

"Phan Thị Bạch Vân: Vấn đề phụ nữ ở nước ta" là một cuốn sách đáng đọc, góp phần làm sáng tỏ vai trò và đóng góp to lớn của Phan Thị Bạch Vân trong phong trào phụ nữ Việt Nam đầu thế kỷ XX. Cuốn sách là nguồn tư liệu quý giá cho các nhà nghiên cứu, đồng thời là tác phẩm bổ ích giúp độc giả hiểu rõ hơn về lịch sử và văn hóa Việt Nam.

Tác giả

Phan Thị Bạch Vân (1903 - 1980) (bút danh: Hoàng Thị Tuyết Hoa): Nhà văn, nhà báo, người sáng lập và điều hành Nữ lưu thơ quán Gò Công.

Một số tác phẩm nổi bật của Phan Thị Bạch Vân:

Gương nữ kiệt (Tiểu sử bà Roland, Nữ kiệt thứ nhứt châu Âu)

Giám Hồ nữ hiệp (Thu Cận nữ hiệp tiểu sử, Nữ hiệp nước Tàu)

Nữ anh tài (cảnh thế tiểu thuyết), (6 cuốn)

Kiếp hoa thảm sử (xã hội tiểu thuyết)

Lâm Kiều Loan (tiểu thuyết ẩn tình xã hội Nam Kỳ), (cuốn 1)…

Về Tủ sách Phụ nữ tùng thư

Tủ sách Phụ nữ tùng thư (Tủ sách Giới và Phát triển) của Nhà xuất bản Phụ nữ là tủ sách công bố các công trình về vấn đề phụ nữ (the question of women), hướng tới các nhận thức và thực hành quyền phụ nữ (women’s rights), cũng như đấu tranh cho nữ quyền (feminism), vì sự tiến bộ của phụ nữ Việt Nam và sự phát triển bền vững của đất nước.