kiều (song ngữ anh - việt)

kiều (song ngữ anh - việt)

Truyện Kiều là một kiệt tác trong văn học cổ điển Việt Nam. Tác giả cuốn tiểu thuyết bằng thơ này là Nguyễn Du (1765 – 1820) hay còn có tên hiệu là Tố Như, Thanh Hiền,... Ông sinh tại làng Tiên Điền, huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh trong một gia đình Nho giáo có nhiều người làm quan to. Sau khi đỗ thi hương ở tuổi 19, Nguyễn Du làm một chức quan võ dưới triều Lê Cảnh Hưng và khi nhà Lê sụp đổ thì ông từ chối không hợp tác với nhà Tây Sơn. Sau một thời gian bị giam cầm vì tội âm mưu “chống đối,” ông được thả và đây chính là thời gian tài năng của ông trở nên chín muồi khi ông có điều kiện sống gần gũi với nhân dân lao động và thấm thía nỗi thống khổ của người dân.

Khi nhà Tây Sơn bị đánh bại và Gia Long lên ngôi lập ra nhà Nguyễn, Nguyễn Du miễn cưỡng ra giúp triều đại này, nhưng sâu thẳm trong lòng, ông vẫn đau đáu một tình cảm trung nghĩa với nhà Lê theo tinh thần Nho giáo. Ông được nhà Nguyễn bổ làm Lễ Bộ hữu tham tri. Năm 1813, ông được cử đi sứ sang Trung Hoa. Năm 1820, ông ngã bệnh và qua đời trước chuyến đi sứ sang Trung Hoa lần thứ hai. Nguyễn Du để lại một số tác phẩm văn thơ đặc sắc bằng chữ Hán và chữ Nôm như Văn chiêu hồn, Sinh tế Trường Lưu Nhị Nữ, Thác lời trai phường nón, Thanh Hiền thi tập, Bắc hành tạp lục (thơ sáng tác khi ông đi sứ năm 1813), Nam trung tạp ngâm,... Nhưng có lẽ tác phẩm nổi bật nhất, là đỉnh cao trong sáng tác của Nguyễn Du và trong văn học cổ điển Việt Nam là Truyện Kiều.

truyện kiều chú giải (tái bản) - bìa cứng

truyện kiều chú giải (tái bản) - bìa cứng

Truyện Kiều Chú Giải (Tái Bản) - Bìa Cứng

"Tác giả húy là Nguyễn Du 阮 攸, tự là Tố Như 素 如, hiệu là Thanh Hiên 清 軒, biệt hiệu là Hồng Sơn Liệp Hộ 鴻 山 獵 戶 , quán tại làng Tiên Điền, huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh, con thứ bảy cụ Hoàng Giáp Xuân Quận Công Nguyễn Nghiễm, làm Tể tướng thời Lê - Trịnh. Cha chú, anh em đều thi đỗ làm quan to, thật là một nhà vọng tộc.

Nguyễn Du sinh năm Ất Dậu, niên hiệu Cảnh Hưng thứ 26 đời Lê (1765), thông minh từ thủa nhỏ, năm 19 tuổi đã đỗ tam trường (cũng như cử nhân) Truyện Kiều nguyên danh do tác giả đặt là Đoạn trường tân thanh. Sau cụ Phạm Quý Thích đem khắc in, đổi tên là Kim Vân Kiều tân truyện.
Hai nhà chú giải Bùi Kỷ và Trần Trọng Kim đổi gọi là Truyện Thúy Kiều; thi sĩ ản Đà Nguyễn Khắc Hiếu thì đổi tên là Vương Thúy Kiều chú giải tân truyện.
Người ta tán thưởng Truyện Kiều, người ta học tập Truyện Kiều, là tán thưởng và học tập phần văn chương Truyện Kiều. Chính phần văn chương đó đã làm Truyện
Kiều bất hủ.
Nghĩ vậy, chúng tôi không nề học vấn nông cạn, thì giờ ít ỏi, tài liệu nghèo nàn, đánh bạo chú giải lại Truyện Kiều, hy vọng giúp ích phần nào cho anh em học viên.
Nội dung chú giải gồm mấy điểm chính sau đây:
1. Chú giải những tiếng Nôm khó hiểu.
2. Chú giải ý nghĩa từng câu.
3. Chú giải văn phạm, văn pháp.
4. Chú giải điển cố văn chương, chữ sách Tàu, chữ lấy ở
ca dao tục ngữ.
5. Vạch những chữ tác giả dùng sai.
6. Sửa những chữ in lầm từ trước.
7. Sửa những lời chú giải sai lầm của các bản trước
(Việt, Pháp).
8. Nêu những chỗ hay, dở trong văn lý.
9. Phê bình lướt qua nhân vật trong truyện về mặt luân lý."

truyện kiều (đoạn trường tân thanh)

truyện kiều (đoạn trường tân thanh)

Truyện Kiều (Đoạn Trường Tân Thanh)

“Đầu lòng hai ả tố nga

Thúy Kiều là chị em là Thúy Vân”

Truyện Kiều – dù cho đã trải qua hàng trăm năm lịch sử, nhưng vẫn luôn xứng với danh xưng là kiệt tác của văn học Việt Nam. Bằng tài năng và học thức sâu rộng của mình, Đại thi hào Nguyễn Du đã viết nên cả một “đời người” dưới những câu thơ lục bát. Chính vì vậy, cho nên, đến hàng trăm năm sau, tác phẩm vẫn có sức sống bền bỉ qua những câu chuyện kể của người dân, hay trong các đề tài nghiên cứu của các học giả đương thời.

Đã nhiều lần Truyện Kiều được phiên âm ra chữ Nôm, chữ Quốc ngữ, ấy vậy nhưng để truyền tải hết cái hồn của kiệt tác này thì dường như vẫn còn có sự thiếu sót của các bản dịch phổ thông. Chính vì vậy, nhằm tái hiện lại một áng thơ truyền kỳ, đem tới cho độc giả những góc nhìn sâu sắc hơn về Truyện Kiều, qua hệ thống chú giải, diễn giải nguyên chú khoa học và đầy đủ, MaiHaBooks xin giới thiệu tới bạn đọc ấn phẩm “TRUYỆN KIỀU (ĐOẠN TRƯỜNG TÂN THANH)” – do Kiều Oánh Mậu khảo đính, chú thích; Kiều Thu Hoạch phiên âm, chú giải.

Bản Kiều Nôm do Kiều Oánh Mậu khảo đính, chú thích có tên Đoạn trường tân thanh 斷腸新聲, do Đào Nguyên Phổ mang từ Huế ra Bắc năm 1898, đưa làm quà cho Kiều Oánh Mậu. Từ bản Nôm này, Kiều Oánh Mậu đã khảo cứu, chú thích, nghiền ngẫm so sánh văn bản nhiều năm rồi mới giao cho thợ khắc in vào năm 1902. Văn bản Truyện Kiều Nôm của Phó bảng Kiều Oánh Mậu là bản “đã thành”, qua tay GS.TS. Kiều Thu Hoạch, Truyện Kiều Quốc ngữ “bản Kinh” là văn bản “đang thành”, cả trên phương diện phiên âm, chú giải chuẩn theo bản Nôm, với trình độ chuyên nghiệp cao, đồng thời bổ sung, hoàn chỉnh các diễn giải nguyên chú, cũng như mở rộng cách đọc so sánh “liên văn bản” với bản gốc Thanh Tâm Tài Nhân, theo yêu cầu đời sống học thuật hiện đại, trở thành bản Kiều Quốc ngữ hoàn hảo của thế kỷ XXI.

ký mộng

ký mộng

Ký Mộng

Nguyễn Du góp phần đưa văn học Việt Nam trở thành một phần tinh hoa của văn hóa nhân loại, ghi dấu ấn trên thi đàn quốc tế. Với Truyện Kiều nói riêng và toàn bộ sự nghiệp sáng tác nói chung, Nguyễn Du được các thế hệ người Việt tôn vinh là Đại thi hào dân tộc. Hội đồng Hòa bình thế giới vinh danh Nguyễn Du là Danh nhân văn hóa thế giới.

Trong quyển sách tranh Ký Mộng này, chúng tôi xin được giới thiệu đến quý bạn đọc các đoạn trích từ Truyện Kiều, Văn tế thập loại chúng sinh và một số bài thơ chữ Hán do nhà thơ Đỗ Trung Lai dịch, cùng tranh vẽ của nữ họa sĩ Niayu được lấy cảm hứng từ các tác phẩm của Đại thi hào.

NGUYỄN DU tên chữ là Tố Như, tên hiệu là Thanh Hiên, sinh ngày mùng 3 tháng 1 năm 1766, tức ngày 23 tháng 11 năm Ất Dậu, tại phường Bích Câu – Thăng Long, nay là Thủ đô Hà Nội. Nguyễn Du xuất thân trong một gia đình quý tộc, nhiều đời làm quan to dưới triều vua Lê, chúa Trịnh. Đó là một gia đình có truyền thống yêu chuộng văn chương và nghệ thuật. Cha Nguyễn Du là Hoàng giáp Nguyễn Nghiễm (1708-1776) quê xã Tiên Điền, huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh, làm quan đến chức Tham tụng (Tể tướng) dưới triều Lê. Mẹ ông là bà Trần Thị Tần quê ở Kinh Bắc, Bắc Ninh.

Trong suốt sự nghiệp sáng tác, Nguyễn Du để lại cho hậu thế nhiều tác phẩm văn chương cả chữ Hán và chữ Nôm vô cùng giá trị.

Sáng tác chữ Hán bao gồm:

• Thanh Hiên thi tập (Tập thơ của Thanh Hiên) gồm 78 bài, sáng tác khi ông làm quan nhà Nguyễn.

• Nam trung tạp ngâm gồm 40 bài thơ làm từ năm 1805 đến cuối năm 1812, sáng tác khi ông làm quan ở Huế, Quảng Bình và các địa phương ở phía Nam Hà Tĩnh.

• Bắc hành tạp lục (Ghi chép trong chuyến đi sang phương Bắc) gồm 131 bài thơ, sáng tác khi ông đi sứ sang Trung Quốc.

Sáng tác chữ Nôm bao gồm:

• Đoạn trường tân thanh (Tiếng kêu mới về nỗi đau đứt ruột), hay được biết đến với tên Truyện Kiều, gồm 3254 câu thơ theo thể lục bát.

• Văn chiêu hồn nguyên có tên là Văn tế thập loại chúng sinh, gồm 184 câu viết theo thể song thất lục bát.

• Thác lời trai phường nón gồm 48 câu, viết bằng thể lục bát, nội dung thay lời người con trai phường nón làm thơ tỏ tình với cô gái phường vải.

• Văn tế sống Trường Lưu nhị nữ gồm 98 câu, viết theo lối văn tế.

Họa sĩ NIAYU

Tên thật: TRẦN MỸ NGỌC

Sinh năm: 1997 tại An Giang

Tốt nghiệp khoa Thiết kế

Đồ họa, trường Đại học Kiến trúc TP. HCM

truyện kiều (tái bản 2022)

truyện kiều (tái bản 2022)

Truyện Kiều (Tái Bản 2022)

Quyển Truyện Thúy Kiều này là một quyển sách kiệt tác làm bằng quốc âm ta. Người trong nước từ kẻ ngu phu ngu phụ cho chí người có văn học, ai cũng biết, ai cũng đọc, mà ai cũng chịu là hay. Một quyển sách có giá trị như thế, mà chỉ hiềm vì các bản in ra, có nhiều bản không giống nhau, rồi có người lại tự ý mình đem chữa đi, chữa lại, thành ra càng ngày càng sai lầm thêm ra. Mới đây những bản in bằng quốc ngữ, tuy có dễ đọc và dễ xem hơn trước, nhưng chưa thấy có bản in nào thật chính đáng, những điều sai lầm vẫn còn như các bản chữ Nôm cũ, mà chữ quốc ngữ viết lại không được đúng, và những lời giải thích cũng không kỹ càng lắm. Chúng tôi thấy vậy, mới nhặt nhạnh các bản cũ, rồi so sánh với các bản mới để hiệu chỉnh lại cho gần được như nguyên văn. Chúng tôi lại hết sức tìm tòi đủ các điển tích mà giải thích cho rõ ràng, để ai xem cũng hiểu, không phải ngờ điều gì nữa.Hiện nay tập nguyên văn của tác giả làm ra thì không tìm thấy nữa, chỉ có hai bản khác nhau ít nhiều là: bản Phường in ở phố Hàng Gai, Hà Nội; và bản Kinh của vua Dực Tông bản triều đã chữa lại.Bản Phường là bản của ông Phạm Quý Thích đem khắc, in ra trước hết cả.

Ông hiệu là Lập Trai, người làng Huê Đường (nay đổi là làng Lương Đường) phủ Bình Giang, tỉnh Hải Dương, đỗ tiến sĩ về cuối đời Lê, cùng với tác giả là bạn đồng thanh đồng khí, cho nên khi quyển truyện này làm xong, thì tác giả đưa cho ông xem. Chắc cũng có sửa đổi lại một vài câu, nhưng xem lời văn thì chỗ nào cũng một giọng cả. Vậy nên chúng tôi thiết tưởng rằng lấy bản Phường làm cốt, thì có lẽ không sai lầm là mấy. Còn những chỗ mà bản Kinh đổi khác đi, hoặc những câu về sau người ta sửa lại, thì chúng tôi phụ lục cả ở dưới, để độc giả có thể xem mà cân nhắc hơn kém. Lại có một vài chữ người ta muốn đổi đi, nhưng không đúng với các bản Nôm cũ, thì chúng tôi cũng chú thích xuống dưới, chứ không tự tiện mà đổi nguyên văn. Chủ ý của chúng tôi là muốn giữ cho đúng các bản cũ, chứ không phải muốn làm cho hay hơn.Truyện Thúy Kiều này nguyên lúc đầu tác giả nhan là Đoạn trường tân thanh.

Sau nghe đâu ông Phạm Quý Thích đổi lại là Kim, Vân, Kiều tân truyện. Nhưng vì trong truyện chỉ có Thúy Kiều là vai chính, còn Kim Trọng và Thúy Vân là vai phụ cả. Nếu đề như vậy, thì e không hợp lẽ. Vả chăng tục thường gọi là Truyện Kiều, thì chi bằng ta cứ theo thói thường mà nhan là Truyện Thúy Kiều, rồi ở dưới đề thêm tên cũ: Đoạn trường tân thanh, gọi là để tỏ cái ý tồn cổ. Song đấy là nói về phần hình thức ở bề ngoài, còn về phần tinh thần và văn chương trong Truyện Thúy Kiều, thì sau này chúng tôi sẽ đem ý kiến riêng mà bày tỏ ra đây, họa may có bổ ích được điều gì chăng. Vậy trước hết xin lược thuật cái lịch sử của tác giả, để độc giả hiểu rõ tác giả là người thế nào.

tủ sách đời người - truyện kiều

tủ sách đời người - truyện kiều

Tủ Sách Đời Người - Truyện Kiều

Đoạn trường tân thanh, thường được biết đến với tên Truyện Kiều, là một truyện thơ của đại thi hào Nguyễn Du. Đây được xem là truyện thơ nổi tiếng nhất và xét vào hàng kinh điển trong văn học Việt Nam, tác phẩm được viết bằng chữ Nôm theo thể lục bát, gồm 3.254 câu. Câu chuyện dựa theo tiểu thuyết Kim Vân Kiều truyện của Thanh Tâm Tài Nhân, một thi sĩ thời nhà Minh, Trung Quốc.

Vương Thúy Kiều là người con gái tài sắc vẹn toàn. Nàng xuất thân từ một gia đình trung lưu, dưới Kiều còn hai em là Thúy Vân và Vương Quan. Trong Tết Thanh minh, Kiều cùng hai em đi tảo mộ. Trong dịp này nàng gặp Kim Trọng – một chàng trai “Phong tư tài mạo tót vời / Vào trong phong nhã ra ngoài hào hoa”. Hai người vừa gặp nhau “tình trong như đã mặt ngoài còn e”. Cũng trong dịp này, Kiều gặp nấm mồ vô cùng hiu quạnh, nàng cảm cảnh mà khóc than cho số phận của người kỹ nữ ấy. Trở về nhà, nàng được linh hồn Đạm Tiên báo trước cho những giông bão đời mình.

Sau khi gặp Thuý Kiều ớ buổi Thanh minh, Kim Trọng dò la tin tức của nàng rồi dọn nhà đến gần nhà Kiều và tìm cách làm quen. Nhân buổi cha mẹ vắng nhà, Kiều sang nhà Kim Trọng tâm tình. Mối tình giữa hai người nảy nở tốt đẹp, họ vừa yêu vừa trọng nhau rất mực. Họ đã thề nguyền và trao vật đính ước với nhau.

Gia đình Kim Trọng có tang, chàng phải về quê chịu tang. Trong khi đó, cha Kiều bị thằng bán tơ vu oan. Gia đình Kiều tan nát, Vương ông và Vương Quan bị tra khảo. Kiều phải bán mình để chuộc cha. Trước khi theo Mã Giám Sinh, nàng đã nhờ Thúy Vân nối duyên với Kim Trọng đế không phụ tình chàng. Nhưng bi kịch chưa dừng lại ở đó. Hóa ra, Mã Giám Sinh với Tú Bà đều là những kẻ buôn thịt bán người. Ở lầu xanh, nàng đã toan tự sát nhưng không thành. Sau đó, Kiều tiếp tục bị Sở Khanh lừa tình, nàng cay đắng chấp nhận cuộc sống đầy tủi nhục. Tại đây, ít lâu sau, Kiều được Thúc Sinh cứu thoát. Nhưng Thúc Sinh đã có vợ là Hoạn Thư ở quê nhà. Biết chuyện của chồng, Hoạn Thư đã ngấm ngầm sai người đến bắt cóc Thuý Kiều về làm con ở rồi làm ra cảnh bắt Kiều hầu hạ hai vợ chồng mình trong tiệc rượu hàn huyên. Bị đánh ghen một cách tàn nhẫn, Kiều bỏ trốn đến nương nhờ cửa Phật. Chẳng may sư trụ trì vô tình gửi nàng cho Bạc Hạnh – một kẻ cùng nghề với Tú Bà, Kiều lại bị rơi vào lầu xanh một lần nữa. Tại đây, Kiều gặp Từ Hải – một đấng nam nhi đầu đội trời chân đạp đất. Từ Hải cứu Kiều khỏi lầu xanh rồi giúp nàng báo ân báo oán. Vì một chút sơ sẩy, Kiều bị Hồ Tôn Hiến, một mệnh quan triều đình lừa nên đã hại Từ Hải chết đứng giữa trận tiền. Nàng còn bị Hồ Tôn Hiến ép hầu rượu suốt đêm rồi đem gả cho một gã thổ quan. Trên đường ngồi kiệu hoa, nàng đã trầm mình xuống sông Tiền Đường. May sao, nàng được vãi Giác Duyên cứu vớt.

Tuy kết duyên với Thuý Vân, Kim Trọng vẫn nhớ thương Kiều, chàng đã cất công đi tìm nàng. May mắn thay, chàng gặp được vãi Giác Duyên. Gia đình Kiều được đoàn tụ. Chiều ý mọi người, Thuý Kiều nối lại duyên với Kim Trọng nhưng cả hai cùng nguyện ước “lấy tình cầm sắt đổi ra cầm kỳ”.

ĐÁNH GIÁ/NHẬN XÉT CHUYÊN GIA

- Nằm trong danh sách “100 Essential Penguin Classics”

- Cuốn sách duy nhất trên thế giới tạo ra quanh nó cả một loạt những loại hình văn hóa - gọi là Văn hóa Kiều - với các hình thức thật phong phú như: bình Kiều vịnh Kiều, bói Kiều, tập Kiều, đố Kiều, câu đối Kiều, hát nói tập Kiều, phú - văn tế Kiều, án Kim Vân Kiều, giai thoại quanh Truyện Kiều…

- Nhà thơ người Pháp René Crayssac: "Truyện Kiều của Nguyễn Du là một kiệt tác có thể so sánh với những kiệt tác của bất cứ quốc gia và thời đại nào"

- Dịch giả người Nhật Komatsu Kiyoshi: “Đây là một tác phẩm thơ trữ tình trường thiên chứa đựng rất nhiều tinh thần và văn hóa của người An Nam”

- GS. TS người Đức Johan Dichman: "Với tác phẩm này, độc giả Đức tìm thấy một thế giới văn học mà cho tới nay họ chưa từng biết tới: trước mắt họ, thấm nhuần trong Truyện Kiều là cả một kho tàng nhân văn, đỉnh cao tuyệt vời của nền văn hoá dân tộc Việt Nam"

- Tại Hàn Quốc, theo PGS Lê Thu Yến, Truyện Kiều được độc giả tại đây xem trọng tới mức họ gọi tác phẩm Xuân Hương truyện của mình bằng cụm từ "Truyện Kiều của Hàn Quốc”. (Xuân Hương truyện cũng nói về một phụ nữ tài sắc, dù rơi xuống địa vị xã hội thấp kém nhưng vẫn giữ vẹn nhân cách).

Tại Trung Quốc, nhiều nhà nghiên cứu đã gọi Truyện Kiều bằng cụm từ "Việt Nam đệ nhất văn nghệ kỳ thư". Thậm chí, 2 nhà nghiên cứu Lưu Thế Đức và Lý Tu Chương còn công nhận rằng Truyện Kiều của Việt Nam nổi tiếng và được lưu truyền rộng rãi hơn so với Kim Vân Kiều truyện của Thanh Tâm Tài nhân ở Trung Quốc...

VỀ TÁC GIẢ

Nguyễn Du (1766 - 1820), tự là Tố Như, hiệu là Thanh Hiên, biệt hiệu là Hồng Sơn lạp hộ, Nam Hải điếu đồ, là một nhà thơ, nhà văn hóa lớn thời Lê mạt Nguyễn sơ ở Việt Nam. Ngoài kiệt tác Truyện Kiều, Nguyễn Du là tác giả của gần 1000 bài thơ chữ Hán và chữ Nôm, một số câu đối giao duyên lưu hành trong dân gian. Thơ chữ Hán của ông được đánh giá là một trong những kết tinh ở đỉnh cao thơ chữ Hán trong văn học người Việt. Ông được UNESCO vinh danh là “Danh nhân văn hóa thế giới” năm 2013.

    Tải Sách là website thư viên sách chia sẻ tài liệu sách với nhiều định dạng pdf/epub/mobi/prc/azw3 được tổng hợp mới nhất. Bạn có thể đọc online hoặc download về các thiết bị di động, máy tính, máy đọc sách để trải nghiệm.

    Liên Hệ