red nile - tiểu sử của dòng sông vĩ đại nhất thế giới

Cuốn sách là câu chuyện về những gì đã xảy ra trên và bên cạnh sông Nile - dòng sông dài nhất thế giới, bắt nguồn từ vùng núi Rwenzori và vùng cao nguyên của Ethiopia, vượt qua đầm lầy và sa mạc rộng lớn trước khi đổ ra Địa Trung Hải. Dòng sông như một chứng nhân lịch sử cho bao thăng trầm thay đổi của con người sinh sống dọc hai bên bờ sông từ thời cổ đại đến hiện đại.

“Đỏ. Sông Nile đích thực không phải sông Nile Trắng (White Nile), hay Xanh dương, hay Xanh lá, mà là Nile Đỏ (Red Nile). Khoảnh khắc khi toàn bộ cơn lũ của dòng Nile Xanh (Blue Nile) đổ về dòng Nile Trắng, con sông tích dòng, đảo chiều dòng chảy suốt khoảng tám kilômét, trộn lẫn lớp trầm tích bên dưới với phần nước trong trẻo hơn từ dòng Nile Trắng để tạo nên một con sông đỏ máu trong vài ngày. Vào đúng thời gian và địa điểm, khoảnh khắc khi Nile Xanh và Nile Trắng giao nhau vào đầu mùa hè gần thủ đô Khartoum của Sudan là một hình tượng ẩn dụ diệu kỳ cho con sông vĩ đại nhất thế giới: một dòng sông của máu, của sự sống, của cái chết…

Xuyên suốt lịch sử, con sông này đã theo quy luật tự nhiên mà hóa đỏ, thành màu của chiến tranh, của tạo hóa, của đấu tranh, của cuộc hành hương, của bệnh tật và của chiến thắng.

Nile Trắng và Nile Xanh là những con sông gây kinh ngạc, nhưng quy mô và lịch sử của chúng chỉ ngang ngửa với các dòng sông lớn được công nhận trên khắp thế giới. Hạ nguồn sông Nile, dòng sông duy nhất chảy xuyên qua sa mạc Sahara, cũng chứa đựng sự phi thường rất riêng. Nhưng khi ghép cả ba lại với nhau - Nile Xanh, Nile Trắng, và hạ nguồn sông Nile - ta có được một điều độc nhất vô nhị. Đó là lý do tôi đặt tên cho nó là sông Nile Đỏ. Đây là toàn bộ hệ thống sông Nile, và nó hiển nhiên là hệ thống sông vĩ đại và có sức ảnh hưởng nhất trên thế giới.”

ĐÁNH GIÁ/NHẬN XÉT CHUYÊN GIA

“Một tác phẩm đầy hấp dẫn và thú vị.” ― The Guardian (UK)

“Tiểu sử đầy tham vọng về sông Nile là một thành tựu bất ngờ của Robert Twigger… một câu chuyện sắc sảo muôn màu về dòng sông và vùng đất Twigger đã tỏ tường… bi ai lay động… thú vị khôn cùng… có lẽ đã trở thành kiệt tác.” ― The Sunday Times (UK)

“Twigger đã tìm thấy cho riêng mình một hình thức kể chuyện hiếm hoi giữa những phong cách du ký cùng thời: rõ ràng, điềm nhiên, tẩm ngẩm tầm ngầm, dí dỏm tinh quái và sự uyên bác đầy khiêm tốn.” ― Mail on Sunday (UK)

“Một kẻ liều lĩnh đầy thành ý với chất xám từ bộ não và mọi thứ vượt lên quy chuẩn.” ― Andrew Martin, Daily Telegraph (UK)

“Tựa như một tấm thảm quý báu được thêu lên từ tất cả tri thức và huyền thoại về sông Nile, trải dài từ cổ đại cho đến thời bạo chúa gần nhất… tác giả biên soạn nên một văn bản khái quát đồ sộ đầy kịch tích và mang giá trị lịch sử xoay quanh những nỗ lực kiểm soát dòng Nile. Có chút theo trình tự thời gian nhưng không thẳng mạch, đứa con tinh thần này của Twigger uốn khúc như chính đề tài của nó. Một công trình nghiên cứu đòi hỏi nhiều tâm sức và khả năng quan sát cẩn thận.” ― Kirkus Reviews

“Red Nile: tiểu sử của dòng sông vĩ đại nhất thế giới của Robert Twigger chứa đựng rất nhiều... câu chuyện kể về những các tham vọng bị ngăn cản và những giấc mơ vĩ đại... Một quyển sách căng tràn nhựa sống như chính sông Nile.” ― The New York Times Book Review

TRÍCH ĐOẠN HAY

“Như chúng ta đã thấy, mọi nỗ lực kiểm soát sông Nile, dù là để tăng trưởng sự giàu mạnh về kinh tế cho Ai Cập hay để hưởng lợi từ vị trí giám hộ chiến lược trên vành đai Biển Đỏ - Địa Trung Hải, thường sẽ khiến dòng sông nhuộm đỏ màu máu. Có lẽ chẳng có cái lợi nào mà không phải trả giá. Hơn cả thế, hầu như chẳng có thay đổi nào mà không chất chứa đau thương.”

“Tìm kiếm đầu nguồn của sông Nile là cuộc tìm kiếm thông tin dẫn đến sự hình thành các bản đồ, rồi đến kiểm soát, rồi đến các con đập, rồi đến việc chia tách con sông. Lạ lùng thay, sông Nile khơi nguồn sống tại nơi giao thoa của rất nhiều con sông nhỏ, để rồi trở thành một thực thể duy nhất qua lăng kính trừu tượng của các nhà thủy văn: lưu vực sông Nile thâu tóm một phần mười diện tích châu Phi. Giờ đây, khi các dự án xây đập đang được triển khai ở Ethiopia và Uganda, ta có thể nhận ra nó lại bị chia dòng lần nữa thành các dòng chảy nhỏ tại địa phương, không còn là một thể thống nhất nữa.”

“Trái với lệ thường trong các nền văn minh trọng nam khinh nữ hơn sau này, từ khi còn nhỏ, đàn ông Ai Cập đã được dạy phải tôn trọng phụ nữ. Các tập tục thời đó nỗ lực khuyến khích mọi người kiềm chế ham muốn tình dục cho đến khi được chung sống thông qua hôn nhân. Mặc dù, hoặc có thể bởi vì, được nam giới tôn trọng hết mực, xã hội đòi hỏi phụ nữ phải kiềm chế hoạt động tình dục nhiều hơn đàn ông. Lý do rất đơn giản: mối lo ngại có từ thời xưa về tính hợp pháp (hoặc lo ngại về những điều khác) của đứa con.”

“Các Kim tự tháp được xây dựng từ những khối đá vôi khổng lồ do những cơn lũ sông Nile chuyển đến cao nguyên Giza. Ngày nay ta sẽ chẳng thể xây dựng chúng bằng phương pháp của các Pharaoh ngày trước, vì đập Aswan đã khiến những cơn lũ mùa hè chỉ còn là một dòng chảy nhanh và dâng cao không quá 30 xentimét; đây chính là những gì còn sót lại của cơn lũ vĩ đại trong quá khứ.”

THÔNG TIN TÁC GIẢ

Tác giả Robert Twigger đã theo học Đại học Oxford và sau đó trải qua một năm huấn luyện võ thuật với Cảnh sát chống bạo động Tokyo. Ông đạt giải Newdigate về thơ, Somerset Maugham cho văn học và giải thưởng William Hill Sports Book of the Year. Bên cạnh viết sách, ông còn viết bài cho các tạp chí Esquire, Maxim, Daily Telegraph, và Financial Times. Ông sống ở cả Cairo và Anh Quốc.