Pháp lệnh 02/2022/UBTVQH15 về Xử Phạt Vi Phạm Hành Chính với Hành Vi Cản Trở Hoạt Động Tố Tụng: Luật Mới Bảo Vệ Trật Tự Tố Tụng
Ngày 18/8/2022, Ủy ban Thường vụ Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XV, phiên họp chuyên đề pháp luật tháng 8 đã thông qua Pháp lệnh số 02/2022/UBTVQH15 về xử phạt vi phạm hành chính (XPVPHC) đối với hành vi cản trở hoạt động tố tụng. Bộ Công an trân trọng giới thiệu những nội dung cơ bản của Pháp lệnh (nội dung chi tiết xem tại tệp đính kèm).
Mục Tiêu và Phạm Vi Áp Dụng
Pháp lệnh này được ban hành nhằm mục tiêu xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi cản trở hoạt động tố tụng, góp phần bảo đảm trật tự, kỷ cương trong hoạt động tố tụng, nâng cao hiệu quả giải quyết các vụ án, vụ việc.
Pháp lệnh quy định về các hành vi cản trở hoạt động tố tụng bị XPVPHC, hình thức, mức xử phạt, biện pháp khắc phục hậu quả, biện pháp ngăn chặn và bảo đảm xử lý vi phạm hành chính; thẩm quyền, thủ tục xử phạt, thi hành quyết định xử phạt và cưỡng chế thi hành quyết định XPVPHC đối với hành vi cản trở hoạt động tố tụng.
Khái Niệm về "Hoạt Động Tố Tụng"
Trước khi Pháp lệnh này được ban hành, khái niệm "hoạt động tố tụng" vẫn còn mơ hồ, gây nhiều tranh luận. Luật pháp trước đây chỉ đề cập đến tố tụng hình sự, tố tụng hành chính và tố tụng dân sự.
Tuy nhiên, Pháp lệnh này đã đưa ra định nghĩa rõ ràng: Hoạt động tố tụng là hoạt động giải quyết các vụ án, vụ việc của cơ quan, người có thẩm quyền theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự, Bộ luật Tố tụng dân sự, Luật Tố tụng hành chính, Pháp lệnh Trình tự, thủ tục xem xét, quyết định áp dụng các biện pháp xử lý hành chính tại Tòa án nhân dân, Pháp lệnh Trình tự, thủ tục Tòa án nhân dân xem xét, quyết định việc đưa người nghiện ma túy từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi vào cơ sở cai nghiện bắt buộc.
Xác Định Hành Vi Cản Trở Hoạt Động Tố Tụng
Pháp lệnh đã thể chế hóa các hành vi cản trở hoạt động tố tụng được quy định trong các Bộ luật, Luật tố tụng và các văn bản khác thành các hành vi cụ thể, và phân loại thành 03 nhóm:
1. Hành Vi Cản Trở Hoạt Động Tố Tụng Hình Sự:
Tố giác, báo tin về tội phạm sai sự thật.
Tiết lộ bí mật điều tra.
Vi phạm quy định về sự có mặt theo giấy triệu tập.
Cản trở đại diện của cơ quan, tổ chức hoặc cá nhân tham gia tố tụng.
Cản trở hoạt động xác minh, thu thập chứng cứ.
Ngăn cản việc cấp, giao, nhận, thông báo hoặc không thực hiện trách nhiệm cấp, giao, chuyển, gửi, niêm yết, thông báo văn bản tố tụng.
Xúc phạm danh dự, nhân phẩm, uy tín, xâm hại sức khỏe của người có thẩm quyền tiến hành tố tụng.
2. Hành Vi Cản Trở Hoạt Động Tố Tụng Dân Sự, Tố Tụng Hành Chính, Việc Xem Xét, Quyết Định Áp Dụng Biện Pháp Xử Lý Hành Chính Tại Tòa Án Nhân Dân, Đưa Người Nghiện Ma Túy Từ Đủ 12 Tuổi Đến Dưới 18 Tuổi Vào Cơ Sở Cai Nghiện Bắt Buộc:
Các hành vi vi phạm quy định tương tự như nhóm 1, phù hợp với tính chất của từng loại tố tụng.
3. Hành Vi Vi Phạm Nội Quy Phiên Tòa, Phiên Họp; Hành Vi Khác Cản Trở Hoạt Động Tố Tụng:
Các hành vi vi phạm nội quy, quy chế của phiên tòa, phiên họp, gây mất trật tự, ảnh hưởng đến tiến trình tố tụng.
Các hành vi khác có khả năng cản trở hoạt động tố tụng, gây khó khăn cho quá trình giải quyết vụ án, vụ việc.
Mức Xử Phạt và Hiệu Lực Thi Hành
Pháp lệnh quy định mức xử phạt cụ thể cho từng hành vi vi phạm, tương ứng với mức độ nguy hiểm của hành vi gây ra.
Ví dụ:
Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với hành vi cố ý tố giác, báo tin về tội phạm sai sự thật.
Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 15.000.000 đồng đối với hành vi cố ý tố giác, báo tin về tội phạm sai sự thật làm ảnh hưởng đến uy tín của cơ quan, người có thẩm quyền.
Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 7.000.000 đồng đối với người tham gia tố tụng xúc phạm danh dự, nhân phẩm, uy tín của người có thẩm quyền tiến hành tố tụng.
Phạt tiền từ 7.000.000 đồng đến 15.000.000 đồng đối với người tham gia tố tụng đe dọa, sử dụng vũ lực hoặc có hành vi khác xâm hại sức khỏe của người có thẩm quyền tiến hành tố tụng.
Pháp lệnh có hiệu lực thi hành từ ngày 01/9/2022.
Đánh Giá Chung
Pháp lệnh 02/2022/UBTVQH15 về Xử Phạt Vi Phạm Hành Chính với Hành Vi Cản Trở Hoạt Động Tố Tụng là một văn bản pháp luật quan trọng, góp phần bảo đảm trật tự, kỷ cương trong hoạt động tố tụng. Việc quy định rõ ràng các hành vi cản trở hoạt động tố tụng và mức xử phạt tương ứng sẽ giúp ngăn chặn hiệu quả các hành vi vi phạm, nâng cao hiệu quả giải quyết các vụ án, vụ việc.
Pháp lệnh cũng thể hiện sự rõ ràng, minh bạch trong việc xác định khái niệm "hoạt động tố tụng", tạo cơ sở pháp lý vững chắc cho việc xử lý các hành vi vi phạm.
Với những quy định mới, Pháp lệnh này hứa hẹn sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ trật tự xã hội, đảm bảo công lý và hiệu quả trong hoạt động tố tụng.
